حاملگي خارج رحمي وضعيتي شايع و گاهي مرگبار است. ميگويند از هر 08 مورد حاملگي يكي از آنها خارج رحمي است. شايد بيان اين نكته تكاندهنده باشد كه حتي در كشوري مثل انگلستان تقريبا 5 زن در سال به اين علت مي ميرند، چرا كه با مشاهده علايم بيماري به پزشك مراجعه نمي كنند. نه، نگران نشويد! به ياد داشته باشيد كه در مقايسه با سقط جنين، حاملگي خارج رحمي هنوز نسبتا نادر است. تنها كافي است به دنبال بروز علايم با پزشك خود مشورت كنيد تا با تشخيص سريع و درمان به موقع از خطر جلوگيري كنيد.اصطلاح <اكتوپيك> به معناي <خارج از جايي> است و حاملگي اكتوپيك يعني جنين در جايي خارج از رحم لانه گزيني كرده است. از آنجائي كه محل لانه گزيني تخم بارور، فضاي كافي براي تغذيه و پرورش جنين ندارد، حاملگي خارج رحم ميتواند موجب تخريب ديواره محل لانه گزيني و پاره شدن يا تركيدن آن عضو شود. لانه گزيني در جاهاي زيادي از بدن ممكن است صورت گيرد: تخمدان، گردن رحم، لوله هاي رحمي، شكم (صفاق) و حتي جاي زخم سزارين. البته بارداري خارج رحمي در بيش از 89 درصد موارد در لوله هاي رحمي جايگزين ميشود.
شروع بي سروصدا
متاسفانه علايم بارداري خارج رحمي ميتواند بسيار گوناگون باشد. گاهي شما را طوري گول ميزند كه خيال ميكنيد دچار عفونت ادراري يا مشكلات گوارشي و مسموميت شده ايد. حتي ممكن است با وجود بارداري خارج رحمي، خونريزي مشابه قاعدگي داشته باشيد و متوجه نشويد كه باردار شده ايد. تشخيص بارداري خارج رحمي معمولا مشكل است چرا كه علايمش، علايم ابتداي يك حاملگي طبيعي است. تاخير قاعدگي، حساس شدن پستانها، تهوع و استفراغ، تكرر ادرار. اولين علامت خطر، معمولا درد است. دردي كه ممكن است در لگن،شكم يا حتي در شانه و گردن حس شود. اغلب زنان اظهار مي كنند كه دردشان تيز و خنجري است كه ممكن است مداوم يا منقطع باشد. اين مهمترين آژير خطر براي حاملگي است، اما علايم ديگري هم هستند كه بايد به آنها توجه كرد. از جمله خونريزي غيرطبيعي از مهبل كه برخلاف قاعدگي معمولا تيره و آبكي است. سرگيجه و غش، به دليل افت فشارخون در اثر خونريزي نيز رخ ميدهد.
متاسفانه علايم بارداري خارج رحمي ميتواند بسيار گوناگون باشد. گاهي شما را طوري گول ميزند كه خيال ميكنيد دچار عفونت ادراري يا مشكلات گوارشي و مسموميت شده ايد. حتي ممكن است با وجود بارداري خارج رحمي، خونريزي مشابه قاعدگي داشته باشيد و متوجه نشويد كه باردار شده ايد. تشخيص بارداري خارج رحمي معمولا مشكل است چرا كه علايمش، علايم ابتداي يك حاملگي طبيعي است. تاخير قاعدگي، حساس شدن پستانها، تهوع و استفراغ، تكرر ادرار. اولين علامت خطر، معمولا درد است. دردي كه ممكن است در لگن،شكم يا حتي در شانه و گردن حس شود. اغلب زنان اظهار مي كنند كه دردشان تيز و خنجري است كه ممكن است مداوم يا منقطع باشد. اين مهمترين آژير خطر براي حاملگي است، اما علايم ديگري هم هستند كه بايد به آنها توجه كرد. از جمله خونريزي غيرطبيعي از مهبل كه برخلاف قاعدگي معمولا تيره و آبكي است. سرگيجه و غش، به دليل افت فشارخون در اثر خونريزي نيز رخ ميدهد.
مشكل در كجاست؟
تخم بارور شده به طور معمول 4 تا 5 روز طول ميكشد تا مسير لوله رحمي از تخمدان تا رحم را طي كند و حدود 6 تا 7 روز بعد از لقاح در رحم لانه گزيني كند. شايعترين علت حاملگي خارج رحمي، تخريب لوله رحمي و ايجاد انسداد يا تنگي لوله است. همچنين احتمال دارد مشكل در ديواره هاي لوله وجود داشته باشد كه نتواند مانند حالت طبيعي منقبض شده و تخم بارور را به داخل رحم به حركت درآورد. در شرايطي مثل آپانديسيت و عفونتهاي لگن نيز پيچ خوردگي لوله يا چسبندگي موجب تاخير عبور تخم از لوله و لانه گزيني آن ميشود. پس هر علتي كه موجب كندي حركت تخم بارور در مسير خود به سمت رحم شود ميتواند موجب بارداري خارج رحمي شود. عفونت يا التهاب لوله در اثر بيماريهاي التهابي لگن، اندومتريوز (رشد بافت رحم در جايي خارج از رحم) و بافت زخمي كه در اثر جراحي هاي قبلي در شكم ايجاد شده، هم ميتواند موجب بارداري خارج رحمي شود.
تخم بارور شده به طور معمول 4 تا 5 روز طول ميكشد تا مسير لوله رحمي از تخمدان تا رحم را طي كند و حدود 6 تا 7 روز بعد از لقاح در رحم لانه گزيني كند. شايعترين علت حاملگي خارج رحمي، تخريب لوله رحمي و ايجاد انسداد يا تنگي لوله است. همچنين احتمال دارد مشكل در ديواره هاي لوله وجود داشته باشد كه نتواند مانند حالت طبيعي منقبض شده و تخم بارور را به داخل رحم به حركت درآورد. در شرايطي مثل آپانديسيت و عفونتهاي لگن نيز پيچ خوردگي لوله يا چسبندگي موجب تاخير عبور تخم از لوله و لانه گزيني آن ميشود. پس هر علتي كه موجب كندي حركت تخم بارور در مسير خود به سمت رحم شود ميتواند موجب بارداري خارج رحمي شود. عفونت يا التهاب لوله در اثر بيماريهاي التهابي لگن، اندومتريوز (رشد بافت رحم در جايي خارج از رحم) و بافت زخمي كه در اثر جراحي هاي قبلي در شكم ايجاد شده، هم ميتواند موجب بارداري خارج رحمي شود.
شما بيشتر مواظب باشيد
خطر بارداري خارج رحمي در زنان 53 تا 44 سالهاي كه دچار بيماري التهابي لگن، حاملگي خارج رحمي قبلي، مشكلات نازايي (از جمله اندومتريوز) بودهاند يا سابقه جراحي شكم دارند و يا داروي محرك تخمك گذاري (در درمان نازايي) مصرف ميكنند، بيشتر است. بعضي از روشهاي جلوگيري از بارداري مانند آي.يو.دي و قرصهاي خوراكي كه فقط پروژسترون دارند (مينيپيل) و قرصي كه صبح روز بعد از مقاربت مصرف مي شود نيز مي توانند ميزان بروز بارداري خارج رحمي را بالا ببرند.
خطر بارداري خارج رحمي در زنان 53 تا 44 سالهاي كه دچار بيماري التهابي لگن، حاملگي خارج رحمي قبلي، مشكلات نازايي (از جمله اندومتريوز) بودهاند يا سابقه جراحي شكم دارند و يا داروي محرك تخمك گذاري (در درمان نازايي) مصرف ميكنند، بيشتر است. بعضي از روشهاي جلوگيري از بارداري مانند آي.يو.دي و قرصهاي خوراكي كه فقط پروژسترون دارند (مينيپيل) و قرصي كه صبح روز بعد از مقاربت مصرف مي شود نيز مي توانند ميزان بروز بارداري خارج رحمي را بالا ببرند.
همه چيز از درد شروع ميشود
اگر به محض ظهور علايم با شكايت درد شكمي به اورژانس مراجعه كنيد ابتدا يك آزمايش ادرار براي اثبات حاملگي از شما گرفته ميشود. اين آزمايش بسيار ساده است و خيلي سريع انجام ميشود. تشخيص سريع هم در درمان حاملگي خارج رحمي اهميت زيادي دارد.اگر آزمايش ادرار حاملگي مثبت شود احتمالا آزمايش خون از نظر سطح هورمون HCG انجام ميشود. اگر سطح HCG كمتر از ميزان انتظار در هر مرحله از حاملگي باشد، پزشك يك قدم ديگر به تشخيص بارداري خارج رحمي نزديك شده است. معاينه لگني و سپس تصويربرداري به روش سونوگرافي از روشهاي ديگري هستند كه به كار گرفته ميشود. سونوگرافي نشان خواهد داد كه آيا رحم، جنين در حال رشد را در برگرفته يا اينكه توده در جاي ديگري از شكم قرار دارد. البته ممكن است سونوگرافي نتواند همه حاملگي هاي خارج رحمي را تشخيص دهد. حتي با بهترين تجهيزات، مشاهده حاملگي پيش از 6 هفته، دشوار است، بنابراين در صورت عدم تشخيص، لازم است بيمار تحت نظر باشد و هر چند روز يكبار سطح HCG او بررسي شود تا وقتي كه بتوان از سونوگرافي استفاده كرد.
اگر به محض ظهور علايم با شكايت درد شكمي به اورژانس مراجعه كنيد ابتدا يك آزمايش ادرار براي اثبات حاملگي از شما گرفته ميشود. اين آزمايش بسيار ساده است و خيلي سريع انجام ميشود. تشخيص سريع هم در درمان حاملگي خارج رحمي اهميت زيادي دارد.اگر آزمايش ادرار حاملگي مثبت شود احتمالا آزمايش خون از نظر سطح هورمون HCG انجام ميشود. اگر سطح HCG كمتر از ميزان انتظار در هر مرحله از حاملگي باشد، پزشك يك قدم ديگر به تشخيص بارداري خارج رحمي نزديك شده است. معاينه لگني و سپس تصويربرداري به روش سونوگرافي از روشهاي ديگري هستند كه به كار گرفته ميشود. سونوگرافي نشان خواهد داد كه آيا رحم، جنين در حال رشد را در برگرفته يا اينكه توده در جاي ديگري از شكم قرار دارد. البته ممكن است سونوگرافي نتواند همه حاملگي هاي خارج رحمي را تشخيص دهد. حتي با بهترين تجهيزات، مشاهده حاملگي پيش از 6 هفته، دشوار است، بنابراين در صورت عدم تشخيص، لازم است بيمار تحت نظر باشد و هر چند روز يكبار سطح HCG او بررسي شود تا وقتي كه بتوان از سونوگرافي استفاده كرد.
درمان، طبي يا جراحي؟
نوع درمان،بسته به اندازه و محل بارداري خارج رحمي و تمايل شما به مادر شدن مجدد،متفاوت است. در مراحل اوليه ميتوان با داروي متوتروكسات تخم بارور شده را حل كرد تا توسط بدن باز جذب گردد. اما اگر زمان بيشتري از حاملگي گذشته باشد لازم است جراحي انجام گيرد. بعد از جراحي لازم است ميزان HCG خون تا زمان به صفر رسيدن يعني 21 هفته بعد،اندازه گيري شود.
نوع درمان،بسته به اندازه و محل بارداري خارج رحمي و تمايل شما به مادر شدن مجدد،متفاوت است. در مراحل اوليه ميتوان با داروي متوتروكسات تخم بارور شده را حل كرد تا توسط بدن باز جذب گردد. اما اگر زمان بيشتري از حاملگي گذشته باشد لازم است جراحي انجام گيرد. بعد از جراحي لازم است ميزان HCG خون تا زمان به صفر رسيدن يعني 21 هفته بعد،اندازه گيري شود.
زنگ خطر كي به صدا درميآيد؟
اگر جزء كساني هستيد كه در معرض خطر بارداري خارج رحمي هستند (كساني كه در پاراگراف <شما بيشتر مواظب باشيد> به آنها اشاره شد)، قبل از حاملگي با پزشكتان مشورت كنيد. شايد نتوان براي جلوگيري از بارداري خارج رحمي كاري كرد اما تشخيص سريع حاملگي خارج رحمي اهميت بسيار دارد. گاهي لازم است بدين منظور سطح هورمون HCG خون شما از روز دهم حاملگي ثبت شده و سونوگرافي در هفته ششم حاملگي، براي اطمينان از پيشرفت طبيعي بارداري انجام گيرد. در ضمن اگر حامله هستيد و علايم بارداري خارج رحمي را مشاهده كرديد، فورا به پزشك مراجعه كنيد.
در پايان بايد يادآوري كنيم زندگي پس از حاملگي خارج رحمي محكوم به تباهي نيست و بسياري از زنان ميتوانند بارداري موفقيت آميزي داشته باشند. طبق نتايج بدست آمده 56 درصد زنان طي 81 ماه بعد از اين بيماري، حاملگي طبيعي خواهند داشت كه اين ميزان تا سالهاي بعد، بيشتر هم خواهد شد. نكته اينجاست كه بعد از بارداري خارج رحمي سه ماه زمان لازم است تا وضعيت جسمي براي بارداري طبيعي كاملا بهبود پيدا كند. تغذيه مناسب شامل مصرف سبزيجات تازه و ورزش سبك، بدن را در رسيدن به اين آمادگي ياري ميدهند. قطع سيگار و الكل و گاهي مصرف اسيدفوليك نيز براي آمادگي بدن توصيه ميشود.
اگر جزء كساني هستيد كه در معرض خطر بارداري خارج رحمي هستند (كساني كه در پاراگراف <شما بيشتر مواظب باشيد> به آنها اشاره شد)، قبل از حاملگي با پزشكتان مشورت كنيد. شايد نتوان براي جلوگيري از بارداري خارج رحمي كاري كرد اما تشخيص سريع حاملگي خارج رحمي اهميت بسيار دارد. گاهي لازم است بدين منظور سطح هورمون HCG خون شما از روز دهم حاملگي ثبت شده و سونوگرافي در هفته ششم حاملگي، براي اطمينان از پيشرفت طبيعي بارداري انجام گيرد. در ضمن اگر حامله هستيد و علايم بارداري خارج رحمي را مشاهده كرديد، فورا به پزشك مراجعه كنيد.
در پايان بايد يادآوري كنيم زندگي پس از حاملگي خارج رحمي محكوم به تباهي نيست و بسياري از زنان ميتوانند بارداري موفقيت آميزي داشته باشند. طبق نتايج بدست آمده 56 درصد زنان طي 81 ماه بعد از اين بيماري، حاملگي طبيعي خواهند داشت كه اين ميزان تا سالهاي بعد، بيشتر هم خواهد شد. نكته اينجاست كه بعد از بارداري خارج رحمي سه ماه زمان لازم است تا وضعيت جسمي براي بارداري طبيعي كاملا بهبود پيدا كند. تغذيه مناسب شامل مصرف سبزيجات تازه و ورزش سبك، بدن را در رسيدن به اين آمادگي ياري ميدهند. قطع سيگار و الكل و گاهي مصرف اسيدفوليك نيز براي آمادگي بدن توصيه ميشود.
*****************
******************
اگر می خواهید هر روز ایمیل های جذاب و دیدنی دریافت کنید در این گروه یاهوعضو شوید
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر
ضمن تشکر از توجه شما به این مطلب،نظرات سازنده شما در هر مطلب را صمیمانه ارج نهاده واميد داريم بتوانيم از حسن نظر شما در راستاي افزايش سطح ارائه محتوا بهره گيريم.
نظر شماقابل روئیت برای عموم خواهدبود .